Ćwicz mózg!
Zalety nauki pamięciowej. Część druga - dla wnikliwych :)
Rola pamięci jest
olbrzymia w życiu naszych dzieci. Dzięku nauce na pamięć zdobywają wiedzę i
wzmacniają swój rozwój intelektualny usprawniając pracę mózgu, rozszerzają
słownictwo czynne, zapamiętując frazy utworu literackiego, uczą sie dostrzegać
piękno w słowach, w literaturze. Wzbogacają swój język o rymy, metafory i inne
środki literackie oraz pobudzają swoją wyobraźnię. Ucząc nasze dzieci wierszy, przygotowujemy je do różnych wyzwań w szkole. Jak zatem wesprzeć nasze pociechy w procesie
nauki pamięciowej?
Zacznijmy zatem od
tego czym jest pamięć? Jest to zdolność do rejestrowania i ponownego
przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń, informacji itp. Możemy rozróżnić
pamięć autobiograficzną, deklaratywną, długotrwałą, epizodyczną, krótkotrwałą,
nieświadomą, proceduralną, roboczą, semantyczną, świadomą, świeżą oraz pamięć
ultrakrótką.
Podczas uczenia
pamięciowego, to właśnie pamięć krótkotrwała jest ćwiczona tak, aby informacja
przeszła do pamięci długotrwałej i aby łatwo ją przywołać wtedy kiedy jest
potrzebna.
Warto zaznaczyć, że
nikt tak naprawdę (zakładając, że jesteśmy dobrego zdrowia posychicznego) nie
ma kłopotów z zapamiętywaniem. Okazuje się, że nasz mózg pamięta nieświadomie
mnóstwo informacji, ponieważ jest stworzony do kojarzenia ze sobą wszystkich
bodźców zmysłowych. I tak, gdyby trochę poćwiczyć, jesteśmy w stanie
przypomnieć sobie sukienkę z dzieciństwa, którą miałyśmy ubraną u cioci na
urodzinach, imię kolegi z przedszkola, czy też wynik meczu Polska – Anglia z
Mistrzostw Świata z 1986 roku.
Wyróżnia się trzy
etapy tworzenia i przywoływania pamięci:
1.
Zapamiętywanie
(zachowywanie, rejestrowanie)
2.
Przechowywanie
informacji (magazynowanie)
3.
Przypominanie
(odtwarzanie, rozpoznawanie)
Nauka
na pamięć to jest PROCES! Te trzy etapy zawsze muszą mieć miejsce.
W
procesie zapamiętywania ważne są prawie wszystkie funkcje poznawcze, a kluczem
dobrej pamięci jest KONCENTRACJA, czyli umiejętność skupiania uwagi i
skierowania jej na określoną myśl, wiersz, piosenkę i utrzymanie jej w czasie.
Musi to być proces świadomego i ukierunkowego działania, gdyż tylko tak
osiągniemy sukces.
Lepsza
koncentracja = Lepsza pamięć
Co
jest kluczem do sukcesu? – CZĘŚCIEJ, WIĘCEJ, DŁUŻEJ.
Powtarzanie
informacji jest cenne dlatego, że najlepiej zapamiętujemy te informacje, które
dotarły do mózgu na początku (efekt pierwszeństwa) i pod koniec (efekt
świeżości). Nie należy się tylko skupiać na powtarzaniu i zapamiętywaniu,
trzeba też ćwiczyć przypominanie. Mając wiedzę o tych dwóch efektach, możemy
pozwolić sobie na manipulowanie swoim uczeniem się. Powinniśmy robić przerwy w
nauce, wracać do tematu, np. po 20 min czy też następnego dnia i tym razem
zacząć od środkowej informacji, tak, żeby ten materiał wszedł nam w efekt
pierwszeństwa czy w efekt świeżości. Wniosek nasuwa się jeden: uczenie się
przed samym egzaminem jest mniej skuteczne niż systematyczna nauka. Dokładnie
zbadał ten proces Herman von Ebbinghaus, który zauważył, że stosowanie nawet
długich przerw między kolejnymi powtórzeniami jest korzystniejsze od uczenia
się skomasowanego (efekt leksykalny:wcześniej zdobyta wiedza rozszerza zakres
naszej pamięci)
Co
zrobić aby uczenie było szybsze i efektywniejsze?
Róbmy
notatki, tak by były one dla nas wizualnie atrakcyjne. Używajmy kolorów,
zakreślajmy, rysujmy i przełamujmy linearność. Czasami im bardziej absurdalne
skojarzenie, tym lepiej je zapamiętujemy. Angażujemy wtedy już nie tylko kanały
wzrokowy i dźwiękowy, ale dodatkowo ciało i kinestykę.
IM
WIĘCEJ KANAŁÓW ZAANGAŻUJEMY W UCZENIE, TYM ŁATWIEJ NASZ MÓZG WYDOBĘDZIE
INFORMACJĘ.
Ucząc
się wiersza na pamięć, warto mówić go na głos, bawiąc się intonacją, modułując
głos. Zaletą jest to, że mózg ucząc się na głos łatwiej znajdzie informację,
którą musimy powiedzieć publicznie (na głos).
Jeśli
świadomie skoncentrujemy swoją uwagę na zapamiętywaniu docierających do nas
bodźców, przypominanie będzie jeszcze skuteczniejsze. Aby dobrze wygłosić
przemówienie musimy ćwiczyć przypominanie sobie i mówienie go na głos.
Uczenie
się na pamięć krok po kroku:
1. Zrozumieć
Podstawą dobrego
zapamiętania informacji jest przede wszystkim jej dobre zrozumienie. Jest to fundament
do dobrego zapamiętania.
2. Zapamiętać
Gdy już rozumiesz materiał, przeczytaj go na głos na
wiele sposobów. Zmień intonację, barwę głosu w miejscach, które wydają się
trudniejsze do zapamiętania, pozwoli to nam zokodować treść poprzez kanał
słuchowy, a nie tylko przez wzrok. Przepisz tekst na kartkę urozmaicając go
graficznie, uruchomisz ciało i kinestetykę. Przy dłuższych tekstach warto napisać
sobie streszczenie.
3. Przypomnieć
Teraz wystarczy skupić sie na odtworzeniu tekstu jak
najdokładniej z pamięci. Być może, że będzie potrzebne kilka podejść i to jest
jak najbardziej naturalne. Należy myśleć pozytywnie. Nie zniechęcajmy się,
pamiętajmy, że to jest PROCES! To nie zadzieje się od razu.
Jak możemy ćwiczyć koncentrację i usprawnioć pamięć?
·
Medytujmy
·
Pamiętajmy
o diecie i śnie
·
Czytajmy
książki
·
Uważnie
słuchajmy i skupiajmy się na rozmówcy
·
Układajmy
puzzle i rozwiązujmy sudoku pamiętając, że poziom trudności powinien być
troszkę wyższy niż nasze możliwości
·
Rusujmy,
malujmy
·
Tańczmy
Dobra
pamięć to nie tylko predyspozycje i talent, ale też efekt ćwiczeń, które ją
rozwijają. Ćwiczenie pamięci gwarantuje sukcesy w wielu dziedzinach życia oraz
pozwala zachować zdrowie do późnej starości. Pamiętajmy o diecie i regularnym
dotlenianiu mózgu, myślmy pozytywnie!
